تأمّل درخصوص چگونه زیستن از دیرباز ذهن بشر را به خود مشغول ساخته و به موازات ارتقای سطح دانش و آگاهی عمومی و نیز پیشرفت علم و فنّاوری و به خصوص فنّاوری های نوین ارتباطی، سبکهای زندگی مختلف رواج یافته است. سبک زندگی از جمله مفاهیمی است که در ادبیات علوم اجتماعی کاربرد گسترده ای دارد و برای بیان برخی ازمهمّ ترین واقعیّت های فرهنگی به کار می رود.
سبک زندگی، حوزه ای به شدّت درآمیخته با سلایق، تمایلات و ترجیحات افراد جامعه است.در مقاله حاضر که با هدف شناخت مفهوم سبک زندگی تدوین شده است، مروری بر ریشه شناسی این مفهوم خواهیم داشت.
در زبان های مختلف از ترکیب «سبک زندگی » به شکل های گوناگون یاد شده است .در زبان انگلیسی در شکل life style or style of life living استفاده شده است.
معنای لغوی واژه “زندگی ” روشن است، امّا در تعریف واژه “سبک ” در لغت نامه ها معانی گوناگونی درج شده است .
سه رویکرد در تعاریف ارائه شده از”سبک ” مشاهده می شود:
الف- تعاریفی که بر ویژگی های زیبایی شناختی سبک تکیه دارند:کیفیّت برتر در ظاهر، طرّاحی یا رفتار
ب- تعاریفی که بر جنبه تمایزبخشی سبک تأکید دارند و سبک را ویژگی ای برای نشان دادن برتری می دانند: اجرا یا انجام اموری که تمایزدهنده فرد یا گروه یا سطحِ خاصّی باشد
ج- تعاریفی که تجسم امروزین سبک به خصوص ابعاد تجمّلی زندگی محسوب میشوند: برتری مدگونه، شیک، مد زودگذر، هوس و میل مفرط، عادت وتجمّل، زیاده روی یا ولخرجی
ترکیب سبک زندگی این چنین معنا شده است:
روش نوعی زندگی فرد، گروه یا فرهنگ ، روش خاصّی از زندگی یک شخص یا گروه.
شیوه زندگی یا سبک زیستن که منعکس کننده گرایش ها و ارزش های یک فرد یا گروه است؛ عادات، نگرش ها، سلیقه ها، معیارهای اخلاقی، سطح اقتصادی و … که باهم طرز زندگی کردن فرد یا گروهی را می سازند
تعریف سازمان جهانی بهداشت حاکی از آن است که الگوهای رفتاری به طور مداوم در پاسخ به شرایط متغیر اجتماعی و محیطی تعدیل میشوند. طبق تعریف مذکور، تلاش برای بهبود سلامت مردم از طریق توانمندسازی آن ها برای تغییر شیوه زندگیاشان باید هم در راستای تغییر فرد و هم در راستای تغییر شرایط زیستی و اجتماعی مؤثر در رفتار یا شیوه زندگی اشان تنظیم گردد. این تعریف بیشتر مؤید آن است که شیوه زندگی ایده آل معلوم نیست و عوامل زیادی در تعیین راه مناسب برای زندگی هر یک از اعضای جامعه مؤثراند.
تعریف بازسازی شده از شیوه زندگی علاوه بر عوامل مؤثر در تغذیه، تحرک فیزیکی و مصرف الکل؛ تأثیر شرایط و فرآیندهای اجتماعی نظیر وضعیت اقتصادی اجتماعی و روابط اجتماعی حاکم بر جوامع بر شیوه زندگی مردم را محاسبه می نماید .
سبک زندگی مفهومی است که با انتخابی شدن زندگی روزمره معنا می یابد. سبک های زندگی بازنمودی از جستجوی هویت و انتخاب فردی است. در دنیای امروز مفهوم سبک زندگی راهی برای تعریف ارزش ها و همچنین نشانگر ثروت و موقعیت اجتماعی افراد است. مطالعات سبک زندگی از این جهت اهمیت دارد که شیوه های ارتباط و پیوند اجتماعی حاصل از فرایندهای فرهنگی و اقتصادی مدرن را آشکار می‌سازد.به طورکلی، در بررسی تعاریف موجود درباره سبک زندگی با دو رویکرد اصلی مواجه می شویم: گروهی که سبک زندگی را مجموعه رفتارهای عملی و آنچه در زندگی اجتماعی افراد به صورت عینیت یافته مشاهده می شود، می دانند و گروه دوم ارزش ها و نگرش ها را نیز در زمره سبک زندگی می دانند.
